ANEΠΑΡΚΕΙΑ ΑΟΡΤΙΚΗΣ ΒΑΛΒΙΔΑΣ
Τι είναι η αορτική βαλβίδα;
Η αορτική βαλβίδα είναι ένας ανατομικός σχηματισμός ο οποίος βρίσκεται μεταξύ της αριστερής κοιλίας της καρδιάς και της αορτής και εξασφαλίζει την μονόδρομη ροή του αίματος από την καρδιά προς την αορτή και επομένως προς το υπόλοιπο σώμα, μεταφέροντας αίμα που φθάνει οξυγονωμένο από τους πνεύμονες. Βρίσκεται κυριολεκτικά στην “ρίζα” της αορτής και εμποδίζει την παλινδρόμηση του αίματος προς την καρδιά κάτι το οποίο θα επιβάρυνε σημαντικά την λειτουργία του οργάνου. Αποτελείται συνήθως από 3 πτυχώσεις (υπάρχουν ανατομικές ανωμαλίες όπου η αορτική βαλβίδα μπορεί από την εμβρυική ζωή να σχηματιστεί με δύο πτυχώσεις στο 2-6% του πληθυσμού η και ακόμα πιο σπάνιο με 1 πτύχωση). Συνήθως οι πτυχώσεις αυτές είναι λείοι και λεπτή ανατομικοί σχηματισμοί στη υφή τους αλλά με την πάροδο των χρόνων μπορούν να αλλοιωθούν με εναποθέσεις ασβεστίου και χοληστερίνης καθιστώντας έτσι την βαλβίδα λιγότερο λειτουργική σε μια κατάσταση η οποία ονομάζεται σκλήρυνση και αποτελεί τον προπομπό παθολογίας.
Η ΑΟΡΤΙΚΗ ΒΑΛΒΙΔΑ
Tι είναι η ανεπάρκεια της αορτικής βαλβίδας;
Η αορτική βαλβίδα εμποδίζει την παλινδρόμηση του αίματος από την αορτή πίσω προς την καρδιά κάτι που θα επιβάρυνε την λειτουργία της καρδιάς προκαλώντας οδηγόντας σε καρδιακή ανεπάρκεια εάν παραμείνει και δεν διορθωθεί. Η ανεπάρκεια λοιπόν είναι η αδυναμία της βαλβίδας να κλείσει ερμητικά. Η παθολογικοί μηχανισμοί που μπορούν να οδηγήσουν σε ανεπάρκεια της αορτικής βαλβίδας είναι ποικίλοι. Η πιο συχνή αιτία αορτικής ανεπάρκειας στις αναπτυσσόμενες χώρες είναι ο ρευματικός πυρετός. Ο ρευματικός πυρετός προκαλείται από τον β αιμολυτικό στρεπτόκοκκο ο οποίος συνήθως προκαλεί αμυγδαλίτιδα. Στις ανεπτυγμένες δυτικές κοινωνίες η παθολογία αυτή έχει εκλείψει λόγω της χημειοπροφύλαξης (αντιβιώσεις). Άλλες αιτίες είναι η “γήρανση” της βαλβίδας καθώς το πέρασμα του χρόνου την καθιστά λιγότερο λειτουργική φθείροντας την αλλά και τα ανευρύσματα της αορτής και της αορτικής ρίζας σε λιγότερο ποσοστό.
Πώς γίνεται η διάγνωση της ανεπάρκειας της αορτικής βαλβίδας και πώς κατηγοριοποιέιται;
Η διάγνωση της ανεπάρκειας της αορτικής βαλβίδας μπορεί να γίνει με την εκτέλεση 2D-υπερηχοκαρδιογραφήματος, από τον θεράποντα καρδιολόγο, κατά το οποίο διαπιστώνεται η ύπαρξη παλινδρόμησης από την αορτή προς την καρδιά λόγω της αδυναμίας της βαλβίδας να κλείσει ερμητικά με αποτέλεσμα ο ασθενής να παρουσιάζει το λεγόμενο φύσημα Η ανεπάρκεια διαβαθμίζεται σε ελαχίστου/μικρού, μετρίου και σοβαρού βαθμού. Οι ασθενείς με ελαχίστου/μικρού και μετρίου βαθμού αορτική ανεπάρκεια συνήθως δεν παρουσιάζουν συμπτώματα και δεν απαιτούν περιορισμό στις καθημερινές τους δραστηριότητες. Απαιτούν μόνο έναν υπερηχοκαρδιογραφικό έλεγχο κάθε χρόνο από τον καρδιολόγο τους. Στους ασθενείς με σοβαρού βαθμού ανεπάρκεια της αορτικής βαλβίδας η καρδιά καταπονείται και διατείνεται με αποτέλεσμα οι ασθενείς να εμφανίζουν συμπτώματα καρδιακής ανεπάρκειας όπως δύσπνοια, εύκολη κόπωση, οιδήματα κάτω άκρων και αρρυθμίες. Σε αυτή την περίπτωση ο καρδιολόγος που παρακολουθεί τον ασθενή με σοβαρή αορτική ανεπάρκεια θα συστήσει καρδιοχειρουργό για την χειρουργική αντιμετώπιση η οποία αποτελεί την ριζική και ενδεδειγμένη θεραπεία για την νόσο.
Πως αντιμετωπίζεται η σοβαρού βαθμού ανεπάρκεια της αορτικής βαλβίδας;
H σοβαρού βαθμού ανεπάρκεια της αορτικής βαλβίδας δεν αντιμετωπίζεται φαρμακολογικά. Μπορούν να ελεγχθούν μόνο τα συμπτώματα αλλά η τελική κατάσταση θα είναι η πορεία προς καρδιακή ανεπάρκεια και εντέλει τον θάνατο του ασθενούς. Η κατάληξη αυτή συνήθως παίρνει 1-2 χρόνια από την διάγνωση και την εκδήλωση των πρώτων συμπτωμάτων. Επιβάλλεται η αντιμετώπιση της νόσου όσο το δυνατόν το ταχύτερο για να προφυλαχθεί όσο το δυνατόν καλύτερα η λειτουργία της καρδιάς. Για την ριζική θεραπεία της νόσου απαιτείται χειρουργική επέμβαση. Ο πιο συχνός τρόπος αντιμετώπισης είναι η χειρουργική αντικατάσταση της αορτικής βαλβίδας με πρόθεση από καρδιοχειρουργό. Η πρόθεση αυτής μπορεί να είναι μηχανική (μεταλλική) ή βιολογική. Η μηχανική πρόθεση ενδείκνυται σε ασθενείς κατά κανόνα μικρότερους από 50 χρόνων μιας και είναι μια πρόθεση η οποία θεωρητικά μπορεί να κρατήσει για το υπόλοιπο της ζωής τους ασθενούς. Οι μηχανικές προθέσεις όμως απαιτούν διαβίου αντιπηκτική θεραπεία με φάρμακα όπως το Sintrom. Οι βιολογικές προθέσεις από την άλλη αποτελούν απόλυτα συμβατό υλικό με τον ανθρώπινο οργανισμό και μπορεί να είναι χοίρειες ή μοσχαρίσιες. Οι προθέσεις αυτές όμως με την σειρά τους έχουν ημερομηνία λήξης λόγω του γεγονότος ότι φθείρονται με το πέρασμα του χρόνου και απαιτούν επανεπέμβαση.Οι τελευταίας γενιάς βιοπροσθετικές βαλβίδες έχουν χρόνο ζωής που μπορεί να φθάσει και τα 20 χρονια. Για το λόγο αυτόν προτοιμούνται σε ασθενείς με ηλικία μεγαλύτερη των 60 ετών. Το είδος της πρόθεσης αποτελεί πάντα αντκείμενο συζήτησης μεταξύ του ασθενούς, των οικείων του, του καρδιολόγου και του καρδιοχειρουργού ανάλογα με τις ανάγκες και τα θέλω των ασθενών. Η ομάδα μας στο Ιατρικό Κεντο Αθηνών εκτελεί την χειρουργική εμφύτευση των παραπάνω προθέσεων όλων των τύπων χρησιμοποιώντας τελευταίας γενιάς υλικά τα οποία βελτιστοποιούν το αποτέλεσμα της επέμβασης αλλά και ελάχιστα επεμβατικές μεθόδους που επιτρέπουν την ελαχιστοποίηση του χρόνου αποθεραπείας των ασθενών προσφέροντας και εξαιρετικά αισθητικά αποτελέσματα.
Μπορεί να επιδιορθωθεί η ανεπάρκεια της αορτικής βαλβίδας ουτοσώστε να αποφευχθεί η αντικατάσταση της;
Yπάρχουν περιπτώσεις όπου η ανεπάρκεια της αορτικής βαλβίδας μπορεί να διορθωθεί χωρίς να απαιτηθεί η αντικατάσταση της με όλα τα οφέλη για τον ασθενή ο οποίος διατηρεί την βαλβίδα του αποφεύγοντας έτσι την διαβίου αντιπηκτική θεραπεία. Οι τεχνικές αυτές απευθύνονται σε ασθενείς μικρής ηλικίας και κατά κανόνα μικρότερους από 50 έτη. Πρόκειται για τεχνικές κατά τις οποίες τοποθετουνται ειδικές ραφές που αποκαθιστούν την λειτουργία της αορτικής βαλβίδας.. Η ομάδα μας είναι σε θέση να πραγματοποιήσει αυτές της άκρως εξειδικευμένες επεμβάσεις με την συνεπικουρία παγκοσμίου φήμης καρδιοχειρουργών εξειδικευμένων σε αυτού του είδους τις επεμβάσεις.
Μπορεί η μέθοδος η ανεπάρκεια της αορτικής βαλβίδας να αντιμετωπιστεί διακαθετηριακά με την μέθοδο TAVI;
Η απάντηση είναι ότι προς το παρόν κατηγορηματικά όχι. Υπάρχουν μελέτες πάνω σε ειδικές προθέσεις που θα μπορούσαν να αντικαταστήσουν διακαθετηριακά την αορτική βαλβίδα που ανεπαρκεί αλλά βρίσκονται σε πρώιμο στάδιο.
